Na uczestników warsztatów czeka ciasto na pierniki, stolnica, wałek i różnego rodzaju drewniane foremki. Towarzyszyliśmy akurat uczniom z Zespołu Szkół Specjalnych im. UNICEF w Rzeszowie.
- Najpierw ugniatamy ciasto, aby w naszych dłoniach ogrzało się i nabrało odpowiedniej sprężystości i ciepła. Ciasto zostało specjalnie sprowadzone z Torunia. Kiedy go rozerwiemy, pojawia się nam piękny, złoty kolor. Wygląda jak najlepszej jakości miodownik - opowiada Edyta Kucaba-Łyszczek, kierownik działu edukacji łańcuckiego Zamku.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Jest ciastem żywym, bo cały czas pracuje w tych drewnianych formach, do których będziemy go wkładać - dodaje.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Takie ciasto możemy też zrobić w domu. - Nie dodajemy do niego jajek, ani gotowej przyprawy kupionej w sklepie, bo są tam polepszacze, przez co ciasto nam urośnie, a my nie chcemy uzyskać bułki o smaki piernika - podkreśla Edyta Kucaba-Łyszczek.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Żeby piernik był piękny - potrzeba mąki, miodu i przypraw korzennych, ale i wspaniałej formy wykonanej przez snycerza.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Każda forma ma znaczenie symboliczne np. anioł pokoju oznacza dobrą wróżbę, podobnie anioł stróż. Tabliczka z alfabetem była dla dziecka, które rozpoczyna edukację szkolną żeby uczyło się poznając literki - dodaje.
Dekoracyjne pierniki były niegdyś pamiątką i ozdobą, np. te w postaci serca dawali sobie zakochani.
- Kiedy taki kawaler wręczył serce i w zamian dostał kosz piernikowy wypełniony owocami czy kwiatami był to dowód na to, że wybranka odwzajemnia uczucie, a jeżeli dostał pusty piernikowy kosz - to oznaczało dosłownie, że dostał kosza i nic z tego. Zdarzało się, że kawalerowie popełniali samobójstwa. Jednym z powodów było np. puszczenie bąka podczas oświadczyn, co w dawnych czasach było niedopuszczalne - opowiada Edyta Kucaba-Łyszczek.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Ale kiedy już dochodziło do związku małżeńskiego to dziewczyna otrzymywała w posagu wyleżakowane przez kilka lat w glinianym naczyniu zakopanym w ziemi ciasto piernikowe. I kiedy wychodziła za mąż w wieku 12, 13 czy 14 lat to wtedy wypiekano kołacz tego ciasta. Dziewczyna oprócz tego ciasta dostawała też rosół - galaretowatą substancję, która też była formą posagu. Takie zwyczaje były charakterystyczne dla północy naszego kraju - dodaje.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
W tamtych czasach nie było bicia rekordów, ale ten największy został upieczony dla carycy Katarzyny II. Miał ponad 2 metry wysokości i był gruby na 30 cm. W taki sposób uhonorowano carycę.
- Polscy władcy też otrzymywali pierniki m.in. Zygmunt III Waza czy Władysław IV Waza. Mieli pierniki w kształtach króla czy królowej. Do II wojny w Polsce było zachowanych ponad 400 form drewnianych do pierników. W tym momencie 250 form przechowuje Muzeum Piernika w Toruniu - mówi Edyta Kucaba-Łyszczek.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Jeśli ciasto jest dobrze ugniecione podsypujemy stolnicę mąką i rozcieramy. Następnie kładziemy ciasto, spłaszczamy go ręką i rozwałkowujemy mniej więcej na wielkość drewnianej foremki.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Następnie malujemy powierzchnię foremki olejem, żeby ciasto się nie przylepiło.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Dalej kładziemy ciasto na foremkę i mocno wciskamy opuszkami palców ciasto do środka, im lepiej odciśniemy tym ładniejszy piernik uda nam się zrobić.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Formy do pierników dostępne podczas warsztatów są m.in. belgijskie, polskie i holenderskie. Są anioły, wiatraki, statki, ryby, jelenie.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Następnie wyjmujemy ciasto z foremki, a potem dokładnie wycinamy po obrysie piernika i wkładamy do piekarnika na 10-15 minut - rozgrzanego na 200 stopni.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Na pomysł wystawy połączonej z warsztatami wpadli pracownicy Muzeum Okręgowego w Toruniu w 2008 r. Przez to, że cieszyła się dużą popularnością, muzeum postanowiło otworzyć w tym roku oddział poświęcony tradycjom piernikarstwa. Teraz ta wystawa jeździ po Polsce. Kiedy się o tym dowiedziałam, ustawiłam się w kolejce. Czekałam na nią dwa lata. Chciałam żeby pojawiła się w Łańcucie, akurat w czasie kiedy nie ma dużego ruchu turystycznego, czyli w okresie świątecznym - bo piernik przez tradycję kojarzy się z tym czasem - mówi Edyta Kucaba-Łyszczek.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Pierniki Toruńskie są stuprocentowo polskie. Ten smak się nie zmienia, to tak jakby zjadać muzeum - dodaje.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Upieczone podczas warsztatów pierniki są niejadalne, lepiej powiesić je na choince. Ale nie martwcie się degustacja pierników odbywa się nieco później, podczas zwiedzania wystawy, gdzie można skosztować najlepszych toruńskich Katarzynek.
Wystawa potrwa do 21 stycznia 2016 r., czynna jest od godz. 9 do godz. 14 (budynek b. Kasyna Urzędniczego).
Wstęp: 2 zł - bilet normalny, 1 zł - bilet ulgowy.
Warsztaty: 7 zł - bilet normalny, 6 zł - bilet ulgowy.
Od poniedziałku do piątku tylko umówione grupy mogą wziąć udział w warsztatach. W weekendy warsztaty dla rodzin rozpoczynają się o każdej pełnej godzinie (bez rezerwacji). Bilet: 6 zł ulgowy, 7 zł normalny.
Wystawa zamknięta od 24 do 27 grudnia 2015 roku oraz od 1 do 3 stycznia 2016 r.
Koniec części pierwszej
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze