- Po pieniądze sięgaliśmy, kiedy Polska nie była jeszcze członkiem Unii Europejskiej. Korzystaliśmy z pieniędzy z funduszy przedakcesyjnych. Dzięki nim w Rzeszowie udało się dofinansować m.in. realizowaną w latach 2004-2005 budowę drogi od ronda na Pobitnym w kierunku północnym. Trzeba pamiętać, że teren, na którym znajduje się dzisiejsze rondo Kuronia był wtedy poza granicami miasta. Dlatego też ciąg dalszy drogi, czyli jej połączenie z ul. Załęską, był realizowany przez nas wespół z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad - mówi Marek Ustrobiński, wiceprezydent Rzeszowa odpowiedzialny za miejskie inwestycje.
Fot. Franciszek Mazur / AG
Swoje korzenie w czasach, kiedy Polski nie było w UE ma także inny duży projekt, który zrealizowało miasto. Chodzi o "Programu poprawy jakości wody pitnej dla aglomeracji rzeszowskiej". Rzeszowianie piją wodę pobieraną z Wisłoka. Jest to rzeka górska, która często niesie różne zawiesiny, nieczystości. Zdarzało się, że w wodzie pojawiały się bakterie Clostridium, zakwitały glony. - Dzięki programowi poprawy jakości wody pitnej i zastosowaniu jednej z najnowocześniejszych w świecie technologii ozonowania wtórnego - filtrów węglowych - niekorzystne zjawiska pojawiające się w rzece nie mają wpływu na jakość wody, która dostarczana jest mieszkańcom - tłumaczą przedstawiciele Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rzeszowie. Program poprawy wody pitnej zrodził się jeszcze w 2000 roku. Jego inicjatorem był Związek Komunalny Wisłok. Miał on wtedy objąć Rzeszów i siedemnaście ościennych gmin. Z upływem czasu poszczególni uczestnicy programu rezygnowali. - Pozostał sam Rzeszów. Byliśmy konsekwentni, doprowadziliśmy go do końca i dzięki temu mamy w kranach czystą wodę - podkreśla Marek Ustrobiński. To zadanie pochłonęło ponad 31,5 mln euro, z czego prawie połowę tej kwoty dała unia.
Fot. Franciszek Mazur / AG
- Jadąc po Rzeszowie wielu osobom może się wydawać, że zawsze tak było, że ul. Dąbrowskiego miała po dwa pasy ruchu w każdym kierunku, podobnie Lisa-Kuli a Cieplińskiego - po trzy. A było inaczej. Dąbrowskiego była zwykłą wąską ulicą, po jednym pasie w każdym z kierunków. Podobnie Lisa Kuli. W przypadku tych ulic zdobyliśmy dofinansowanie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - przypomina Ustrobiński.
Fot. Waldek Sosnowski / AG
Wartość całkowita tego wykonanego ponad dziesięć lat temu zadania przekroczyła 25 mln zł, z czego prawie 16,5 mln zł wyłożyła unia.
Fot. Waldek Sosnowski / AG
Chodzi o ulice: Krakowska, Witosa, Batalionów Chłopskich, Powstańców Warszawy, Armii Krajowej i Lwowska, które tworzą tzw. obwodnicę południową miasta. Przebudowa tych dróg, która rozpoczęła się w 2005 roku a zakończyła w 2008 kosztowała blisko 90 mln zł, z czego ponad 61 mln to także pieniądze z UE. - Przystosowaliśmy je do wymagań unijnych czyli do nośności 11,5 tony na oś. Zostały poszerzone. Przy tych drogach były bardzo szerokie chodniki, które zostały przebudowane, stworzyliśmy ścieżki rowerowe, których wtedy nie było zbyt wiele w Rzeszowie - mówią przedstawiciele rzeszowskiego ratusza.
Fot. Franciszek Mazur / AG
- Przebudowaliśmy wtedy także most Karpacki, czyli zaporę. Był on wtedy w fatalnym stanie, niektórzy pewnie jeszcze pamiętają, że regularnie w tym moście wypadały dziury, przez które było widać lustro wody - przypomina wiceprezydent.
Najbardziej spektakularne przedsięwzięcia drogowe z udziałem pieniędzy z UE realizowane były w perspektywie 2007-2013. Wtedy to w Rzeszowie wdrożono wart mocno ponad 300 mln zł program transportowy. Jego częścią była przebudowa ważnych miejskich ulic - Lubelskiej, Rejtana, części Podkarpackiej oraz węzła Wyzwolenia-Warszawska. To ostatnie zadanie było bardzo skomplikowane - wymagało m.in. wyburzenia starego wiaduktu w ciągu ul. Warszawskiej.
Jedną z wizytówek współczesnego Rzeszowa jest most noszący imię Tadeusza Mazowieckiego. Jest najdłuższym w mieście ma 482 metry a jego pylon ma aż 108,5 metra wysokości. Most powstał jako jeden z elementów kontynuacji programu transportowego w ramach budowy połączenia ulic Rzecha i Lubelskiej. To połączenie to początek potężnego zadania drogowego - trasy północnej, która będzie realizowane już w ramach trwającej perspektywy. Trasą będzie można dojechać od ronda Kuronia na os. Załeżę do ul. Krakowskiej omijając centrum miasta.
Piątek 14 grudnia 2007 roku był ważnym dniem dla Rzeszowa. Tego dnia oficjalnie oddano do użytku wyremontowany rzeszowski Rynek oraz przedłużoną podziemną trasę turystyczną. Jak wyglądała płyta Rynku przed remontem?
Fot. Waldek Sosnowski / AG
Fot. Waldek Sosnowski / AG
Wyłożona była piękną, ale nierówną kostką. Kostka nie pokrywała całej płyty, część zajmowały trawniki. W sąsiedztwie ratusza znajdował się parking, przy którym stały drewniane budki. Prace na płycie Rynku trwały od listopada 2006 roku. W ramach tej inwestycji wzmocniono podbudowę płyty Rynku, wyremontowano nawierzchnię, zlikwidowano trawniki. Na głównym placu pojawiły się też nowe latarnie, ławki i kosze na śmieci oraz scena. Duże zmiany zaszły w podziemnej trasie turystycznej. Została przedłużona o ponad 150 metrów i ma długość 369 metrów. Jest kompleksem ponad 25 piwnic i 15 korytarzy rozmieszczonym na trzech kondygnacjach. Podczas przebudowy płyty Rynku wybudowany został także budynek wejścia do podziemi. Wszystkie te inwestycje kosztowały ponad 16 mln zł. - Niewielu już z pewnie pamięta, że blisko 5 mln zł to dofinansowanie z Unii Europejskiej - przypomina wiceprezydent Ustrobiński.
Fot. Krzysztof Koch / AG
Fot. Krzysztof Koch / AG
$Fot. Krzysztof Koch / Agencja Gazeta
- Także stadion miejski zmianę swojego wyglądu zawdzięcza funduszom unijnym. W sumie w obiekt przy Hetmańskiej na przestrzeni ostatnich lat wydaliśmy ponad 60 mln zł - mówi wiceprezydent. Największą inwestycją była dofinansowana z pieniędzy UE budowa trybuny wschodniej, która powstała w miejscu boisk treningowych. - Ale nie tylko to się zmieniło. Kompleksowo przebudowana została zachodnia część trybun, powstały nowoczesne boiska treningowe, przebudowany został tor żużlowy, zagospodarowana została przestrzeń pod trybuną wschodnią - wylicza Marek Ustrobiński.
&Fot. Patryk Ogorzaek / Agencja Gazeta
Inwestycje, które miasto wykonało korzystając z dofinansowania zewnętrznego trudne są do policzenia. Z największych warto jeszcze wymienić wartą ponad 50 mln zł budowę kanału ulgi dla rzeczki Mikośki, rozbudowę Zespołu Szkół Gospodarczych za ponad 6 mln zł, budowę łącznika z autostradą i S19, która kosztowała ok. 90 mln zł.
Z funduszy unijnych skorzystały także rzeszowskie uczelnie. Wybudowały nowe budynki, wyposażyły laboratoria w najnowocześniejszy sprzęt na światowym poziomie, dzięki temu polscy naukowcy, którzy przez lata pracowali za granicą, chętnie podejmują decyzje o powrocie. Szczególnie jest to widoczne na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Rzeszowskiego, który dwa lata temu uruchomił kierunek medyczny. By uzyskać zgodę na jego prowadzenie uczelnia musiała przygotować bazę i zachęcić nowych profesorów do pracy w Rzeszowie. Na inwestycje w nowe budynki dla medycyny Uniwersytet Rzeszowski mógł sobie pozwolić dzięki środkom z Unii Europejskiej. I tak przy Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim nr 2 powstał Zakład Nauk o Człowieku, za 23 mln zł z czego 85 proc. to dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego województwa. Ale tym co dziś działa jak magnes na nowych pracowników Wydziału Medycznego jest Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych, którego budowa kosztowała blisko 101 mln zł, z czego 85 proc. to dofinansowanie unijne.
PATRYK OGORZAŁEK
Do centrum badań, w którym jest 17 laboratoriów, wyposażonych w sprzęt za 27 mln zł, udało się ściągnąć naukowców z doświadczeniem w Japonii czy Stanach Zjednoczonych. Na pracę tu zdecydowali się profesorowie medycyny wcześniej związani z renomowanymi polskimi ośrodkami, czy jak hematolog prof. Maciej Machaczka - ze Szpitalem Uniwersyteckim Karolinska Huddinge w Sztokholmie. To ośrodek, który decyduje o Noblu w medycynie i fizjologii.
- Gdy ubiegaliśmy się o zgodę na utworzenie kierunku lekarskiego, mieliśmy 16 profesorów, dziś mamy ich 50. Rozszerzamy kontakty z ośrodkami zagranicznymi, a o Rzeszowie stało się głośno, ludzie z zewnątrz zaczynają się zgłaszać sami. Dziś już nie jestem w takiej sytuacji, w jakiej byłem 3-4 lata temu tworząc kierunek lekarski, gdy musiałem prosić profesorów. Teraz, jeszcze nie we wszystkich dziedzinach, ale już zaczynam mieć wybór - mówi dr hab. Artur Mazur, dziekan Wydziału Medycznego na Uniwersytecie Rzeszowskim. W lutym rada wydziału do grona pracowników przyjęła kolejną parę profesorów ze Stanów Zjednoczonych: Dorotę Bartusik-Aebisher, specjalizującą się biochemii i farmakologii oraz Davida Aebishera, specjalizującego się w chemii organicznej. Na pracę w Rzeszowie zdecydowała się także profesor, która dotychczas karierę robiła w Nowym Jorku - prof. Margaret Huflejt, biolog molekularny i cytofizjolog. Kolejny biolog molekularny i biofizyk - prof. Michał Szymański z Teksasu pracę w Rzeszowie rozpocznie we wrześniu.
Najbardziej reprezentacyjny budynek Uniwersytetu Rzeszowskiego, który powstał w ostatnich latach także został sfinansowany z funduszy unijnych. To potężny kompleks przy ul. Pigonia, który łączy kilka funkcji, w związku z tym na jego budowę wykorzystano środki z kilku projektów. M.in. Kompleksu Naukowo-Dydaktycznego Centrum Mikroelektroniki i Nanotechnologii (prawie 57 mln zł w całości z funduszy unijnych) oraz Uniwersyteckiego Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej (prawie 136 mln zł z czego 85 poc. dofinansowania z RPO).
PATRYK OGORZAŁEK
Ale uczelnia pieniądze unijne inwestowała także w bardziej przyziemne projekty. Np. termomodernizację swoich starszych budynków. Tylko na dwa z nich: budynek ul. ks. Jałowego 24 oraz na halę sportową ul. Hoffmanowej 25 uczelnia wydała blisko 1,5 mln zł, z czego 85 proc. to środki unijne.
Politechnika Rzeszowska w ostatnich latach zdobyła z programów unijnych ponad 0,5 mld zł. To tu realizowany był jeden z największych w skali Polski projektów badawczych za ponad 115 mln zł pod nazwą "Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym", w całości finansowany ze środków unijnych. Rzeszowska uczelnia realizowała go wspólnie z 11 partnerami: uczelniami i instytutami badawczymi w całej Polsce.
PATRYK OGORZAŁEK
Politechnika Rzeszowska wykorzystała także wsparcie wspólnoty, by zmodernizować ważny dla kształcenia studentów swojego sztandarowego kierunku - lotnictwa. Chodzi oczywiście o Ośrodek Kształcenia Lotniczego w Jasionce, który mógł dzięki temu wsparciu wymienić wysłużone samoloty szkoleniowe na nowe. Powstał tam także utwardzony pas startowy, czy nowy hangar.
Ale ta największa techniczna uczelnia na Podkarpaciu wybudowała za pieniądze unijne swoją nową wizytówkę: Regionalne Centrum Dydaktyczno-Konferencyjne i Biblioteczno-Administracyjne Politechniki Rzeszowskiej za 83 mln zł.
Fot. Krzysztof Koch / Agencja Ga
W ostatnich latach ze środków unijnych garściami czerpali także podkarpaccy przedsiębiorcy. Ci młodzi, właśnie wchodzący na rynek, zdobyli pieniądze na rozpoczęcie działalności. Ci bardziej doświadczeni inwestowali w nowe maszyny i urządzenia, albo budowali fabryki. Przykład? Firma ML System, która specjalizuje się panelach fotowoltaicznych wybudowała pierwszą na świecie fabrykę do ich drukowania. Inwestycja nie byłaby możliwa, gdyby nie wsparcie unijne.
PATRYK OGORZAŁEK
Projekt był współfinansowany z funduszy unijnych kwotą 20 mln zł przez Polską Agencję Rozwoju Przemysłu. Budynek ma 6 tys. m kw., z czego 4 tys. m kw. zajmuje hala produkcyjna, a na 500 m kw. jest laboratorium badawcze. Powstały tu trzy linie produkcyjne: do precyzyjnej obróbki szkła, zespalania szkła i do drukowania ogniw fotowoltaicznych.
PATRYK OGORZAŁEK
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze