Niech was nie zmyli widok tego domku. Wprawdzie wygląda jak najzwyklejszy w świecie budynek, jednak jego wnętrze ukrywa tajemnicę... schron z 1956 roku.
Był on jednym z nowoczesnych i dobrze wyposażonych schronów. W całej Polsce powstały takie cztery.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
"Ulica Królowej Marysieńki to dziś wąski asfaltowy łącznik ulicy Olbrachta z Lwowską, zabudowany domkami jednorodzinnymi. W 1956 roku była tu wieś. Na 36-arowej działce, która ma kształt trójkąta zwężającego się w kierunku od Lwowskiej do Olbrachta, w ścisłej tajemnicy uruchomiono podziemny schron. - Tu były pola, zaledwie kilka domów w okolicy. Ludzie domyślali się, że władza robi tam coś tajemnego, bo był zakaz poruszania się w sąsiedztwie działki. Jeździły tam ubeckie i wojskowe auta, coś kopali. Ale ludzie bali się nawet patrzeć w tamtą stronę - wspomina pan Marian, dziś mieszkaniec Rzeszowa pochodzący z Wilkowyi. W okolicy schronu tuż po wojnie uprawiał kilkadziesiąt arów pola. - Potem ludzie o wszystkim zapomnieli. Tak było wygodniej i bezpieczniej - dodaje" [czytamy w artykule Marka Kruczka "Tajemnica Marysieńki"].
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Wewnątrz domku jest klatka schodowa. Na I piętrze znajduje się pokój przypominający biuro.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
W takim domu mieszkał niegdyś opiekun schron.
"Przez wiele lat mieszkali tu ludzie, którzy dbali o stan schronu. Związani tajemnicą państwową, doglądali, by wszystko pod ziemią działało bez zarzutu. Nadzorowali ich najpierw wtajemniczeni oficerowie z wojewódzkiego sztabu wojskowego, potem schron przeszedł pod kuratelę obrony cywilnej, w końcu, już po roku 2000, trafił w administrowanie... Samorządowego Kolegium Odwoławczego. W 2012 roku został przekazany w zarząd Miejskiemu Zarządowi Budynków Mieszkalnych. Ciągle jest jednak własnością skarbu państwa. Dziś w domu na dachu schronu nikt nie mieszka" [Marek Kruczek].
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Tak wygląda łazienka w domu
Przed nami schody
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
"Na ścianach tablice przypominające o obowiązku zachowania tajemnicy, pożółkłe instrukcje alarmowe i oznakowania dróg ewakuacji. Po obu stronach korytarza co kilka metrów są wejścia do niewielkich wilgotnych i zimnych pomieszczeń. Z sufitów zwisają rury, którymi doprowadzane było powietrze. Bo schron można było całkowicie odizolować od świata zewnętrznego. Miał własne zapasy wody, był wyposażony specjalne urządzenia do ciśnieniowej dezynfekcji dostarczanego do pomieszczeń powietrza. Schron ma około 400 metrów kwadratowych powierzchni; kiedy powstał, był przeznaczony dla ściśle określonej grupy najwyższych rangą wojskowych" [Marek Kruczek].
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Plan schronu
W schronie znajdowała się kuchnia i miejsce na stołówkę
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
W schronie jest też pomieszczenie, gdzie znajduje się centrala łączności. Są też wyjścia ewakuacyjne oraz mały korytarzyk, który prowadzi do wyjścia znajdującego się kilka metrów od domu.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Instalacje elektryczne
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Potężny spalinowy agregat zaopatrywał schron w prąd elektryczny.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
W pomieszczeniu łączności
W schronie znajdują się tajemnicze drewniane skrzynie opisane cyrylicą.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Instalacje zaopatrujące schron w świeże powietrze
W schronie znajduje się też łazienka.
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Główny korytarz
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Agregat prądotwórczy
Fot. Patryk OgorzaA,ek / Agencja Gazeta
Hydrofornia
Jeśli macie jakieś pomysły na miejsca, które warto zobaczyć, a zwykle nie ma do nich dostępu - piszcie na adres listy@rzeszow.agora.pl (w tytule maila: "Idziemy na zaplecze"). Czekamy na Wasze propozycje :)
Wcześniejsze odcinki:
Idziemy na zaplecze. Co mają na biurkach prezydenci Rzeszowa [ZOBACZ]
Idziemy na zaplecze. Gdzie zaczyna się magia kina? [ZDJĘCIA]
Idziemy na zaplecze. Wielki Brat na rzeszowskich skrzyżowaniach [ZOBACZ]
W materiale korzystałam z artykułu Marka Kruczka "Tajemnica Marysieńki"
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze