Na zdj. autobus Polski Fiat 621R, który rozpoczął powojenną historię komunikacji miejskiej w Rzeszowie. Zdjęcie zostało wykonane w pomieszczeniu garażowym Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej przy ul. Mickiewicza 10, gdzie mieściła się także pierwsza siedziba przedsiębiorstwa MKS.
- Kiedy byłem małym chłopcem poznałem pana Mariana Śwista, który był kierowcą miejskiego autobusu. Pozwolił mi tak dla zabawy usiąść za kierownicą "ogórka". To spowodowało, że postanowiłem zostać kierowcą autobusu. Skończyłem rzeszowską "samochodówkę", poznałem innych kierowców. Roman Gargała i Zbigniew Łąka nauczyli mnie prowadzić autobus, i tak się zaczęła moja przygoda - mówi Piotr Gil.
- Bardzo dużo czasu poświęcam na gromadzenie pamiątek związanych z historią komunikacji miejskiej w Rzeszowie. Akurat w 2008 roku była okazja, żeby je w dobry sposób wykorzystać. Mijało wówczas 60 lat odkąd pierwszy pojazd Miejskiej Komunikacji Samochodowej pojawił się na ulicach Rzeszowa. Postanowiłem wydać z tej okazji książkę - dodaje Gil.
Dziś Piotr Gil chce podzielić się jej fragmentami i archiwalnymi zdjęciami z naszymi czytelnikami. - Jest ku temu kolejna okazja. W maju Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Rzeszowie przenosi się z Trembeckiego na Lubelską. Warto sobie przypomnieć, jak kiedyś wyglądała baza i autobusy MPK - mówi Piotr Gil.
Pierwsza zajezdnia znajdowała się przy budynku straży pożarnej ul. Mickiewicza. Kolejna siedziba znajdowała się na Partyzantów, a dokładnie w części dawnego folwarku Jędrzejowiczów znajdującego się na Staromieściu. "Na potrzeby warsztatowe adoptowane zostały dawne stajnie, a w starych budynkach siedzibę uzyskała administracja. Uruchomiony został własny warsztat napraw i obsługi autobusów" - czytamy w książce "Historia komunikacji miejskiej w Rzeszowie".
K.Siewierski
Mechanicy warsztatu elektrycznego - 1967 rok. Tu już siedziba na Partyzantów
K.Siewierski
Pracownicy przy samochodzie Nysa - 1967 rok.
K.Siewierski
Wrak autobusu San H-01B służący jako podręczny magazynek - 1967 rok.
K.Siewierski
Stanowisko naprawy ogumienia i tapicernia - 1967 rok.
K.Siewierski
Jacek Siewierski, syn autora zdjęć Kazimierza Siewierskiego. Zdjęcie wykonane na bazie przy ul. Partyzantów - 1967 rok.
Zajezdnia - Partyzantów 1. Stajnia końska w dawnym majątku Jędrzejowiczów adoptowana na budynek administracyjno - ruchowy oraz warsztat naprawczy - 1967 rok.
K.Siewierski
Budynek warsztatowy bazy przy ul. Partyzantów - 1967 rok.
"Teren zajezdni nie posiadał utwardzonej nawierzchni, a większość napraw wykonywana była na wolnym powietrzu, bez względu na porę roku, czy warunki pogodowe, niejednokrotnie w błocie. Nie wiele lepsze były warunki pracy kierowców i konduktorów - w lecie przy panującym upale bez odpowiedniej wentylacji, w zimie przy silnych mrozach bez ogrzewania" - czytamy w książce Piotra Gila.
Zbiory rodzinne - Antoni Szczepanik
Błotnisty plac zajezdni bazy przy ul. Partyzantów.
K.Siewierski
Budynek biurowy
Kierowcy na placu postojowym bazy przy ul. Partyzantów
K.Siewierski
Z lewej wytwornica acetylenu, a z prawej stanowisko remontowe - 1967 rok.
"Jeszcze w 1955 r., na posiadanych ogółem 7 autobusów, zakład był w stanie wykorzystywać zaledwie 4 pojazdy na istniejących wówczas liniach. Natomiast w 1956 r., po uzyskaniu kolejnych wozów, ilość jednostek wzrosła, przez co Zakład MKS rozwinął usługi przewozowe do sześciu linii. Po raz pierwszy w tymże roku 1 listopada uruchomione zostały specjalne połączenia dowożące mieszkańców na cmentarz komunalny Pobitno" - fragm. książki.
K.Siewierski
Stacja Paliw - 1967 rok.
K.Siewierski
Zajezdnia w szacie zimowej. Parkowanie autobusów wzdłuż płotu graniczącego z parkiem staromiejskim. Z prawej dyrektor Bogusław Chmielarski - 1964 rok.
Budynek administracyjno-ruchowy. Drugi z lewej Władysław Rędziniak długoletni robotnik gospodarczy i palacz C.O., na stopniu Stanisław Gajecki dyspozytor oraz konduktorki - 1967 rok.
"Bardzo ważnym wydarzeniem w historii komunikacji miejskiej w Rzeszowie okazał się dzień 1 stycznia 1958 r. Wówczas to uchwałą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rzeszowie, na bazie majątku dotychczasowego Zakładu MKS, powołano samodzielne, wyłączone ze struktur MPGK, przedsiębiorstwo pod nazwą Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Rzeszowie" - czytamy w książce.
Antoni Szczepanik
Przegląd techniczny autobusu na bazie przy ul. Partyzantów.
"Pod koniec września 1958 r., nowo powstałe MPK otrzymało partię 6. nowych autobusów rodzimej produkcji. były to autobusy marki "San" pochodzące z Sanoka... W rezultacie na koniec 1958 r. przedsiębiorstwo posiadało 27 autobusów" - fragm. książki.
K.Siewierski
Dawna stajnia końska adoptowana na budynek administracyjno-ruchowy MPK. Widok od strony Staromieścia - 1967 rok.
Zbiory MPK
Zima - autobus San H-01 na zajezdni przy ul. Partyzantów
K.Siewierski
Budynek administracyjno-ruchowy oraz warsztat naprawczy - 1967 rok.
K.Siewierski
Wjazd na bazę. Budynek administracyjno-ruchowy - 1967 rok
Wjazd na bazę, widok od strony centrum miasta.
K.Siewierski
Autobus San H-27B przy Stacji Paliw. W głębi nowy Szpital Miejski-1967 rok.
K.Siewierski
Teren zajezdni. W głębi budynek nowego Szpitala P/Gruźliczego przy ul. Krasickiego - 1967 rok.
K.Siewierski
W tym budynku mieściły się warsztaty.
K.Siewierski
Widok od strony bramy wjazdowej na budynek warsztatu.
K.Siewierski
Wjazd na bazę. Po lewej stronie widok na Szpital P/Gruźliczy w budynku byłego właściciela Folwarku w Staromieściu -1967 rok.
Nowa zajezdnia przy ul. Zabłocie (obecnie Trembeckiego). Widok na plac postojowy i warsztaty naprawcze - 1970 rok
"Stale powiększający się tabor przedsiębiorstwa pociągał za sobą rozbudowywanie zaplecza technicznego. Zmusiło to ówczesną dyrekcję MPK do starań o uzyskanie nowej, obszerniejszej zajezdni z nowocześniejszym zapleczem technicznym" - czytamy w książce Piotra Gila.
Tadeusz Prawdziuk
Nowa zajezdnia przy ul. Zabłocie (obecnie Trembeckiego). Stacja paliw i budynek administracyjny - 1970 rok.
K.Siewierski
Nowa baza MPK w budowie. Widok na powstającą Stację Paliw - 1968 rok.
"Starania o nową bazę zostały uwieńczone sukcesem dopiero w dniu 6 grudnia 1969 r., kiedy to Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne otrzymało nową zajezdnię zlokalizowaną na Staromieściu przy ówczesnej ulicy Zabłocie, przemianowaną później na Siemieńskiego, a następnie na ul. Trembeckiego" - czytamy.
Tadeusz Prawdziuk
Widok na budynek administracyjno-socjalny - 1971 rok.
K.Siewierski
Pierwsze czyny społeczne na nowej bazie - 1970 rok.
K.Siewierski
Ulica Zabłocie. Widok na nowo budowaną zajezdnię-1968 rok.
Mechaniczna myjnia autobusów na nowej bazie - 1971 rok.
"Uruchomienie nowej bazy nieporównywalnie zmieniło warunki napraw taboru. Nowy warsztat wyposażono m.in. w urządzenie do sprawdzania sprawności układu hamulcowego, jedyne w województwie, oraz nowoczesną mechaniczną myjnię dla autobusów. Nowa baza w sposób zasadniczy miała wpłynąć na poprawę usług komunikacyjnych w mieście" - pisze Piotr Gil.
K.Siewierski
Nowa baza MPK w budowie. Po lewej budynek biurowca, a po prawej myjnia dla autobusów - 1968 rok.
Tadeusz Prawdziuk
Stacja paliw - 1970 rok.
K.Siewierski
Budynek administracyjny-1970 rok.
K.Siewierski
Pierwsza brama wjazdowa do bazy przy ul. Trembeckiego.
K.Siewierski
Widok na halę warsztatową - 1971 rok.
K.Siewierski
Nowa mechaniczna myjnia dla autobusów- 1971 rok.
Nadbudowany budynek dyspozytorni - 1973 rok.
Na koniec 1972 r. MPK posiadało 102 autobusy marki "San" i 6 autobusów marki "Skoda-Karosa"
K.Siewierski
Teren zajezdni-1970 rok.
K.Siewierski
"W marcu 1979 r. sytuację nieznacznie poprawiła dostawa 5. autobusów marki "Jelcz-Berliet". Autobus ten był bardzo komfortowy i nowoczesny jak na tamte czasy, a jego największym atutem była pojemność. W porównaniu do posiadanych autobusów, mógł przewozić naprawdę dużo pasażerów, a wówczas miało to ogromne znaczenie. Dla sprawniejszej obsługi pasażerów w lipcu 1979 r. wykorzystując spory niezagospodarowany plac u zbiegu ulic Bardowskiego i Findera, powstały po wyburzeniach, otwarto mini dworzec dla autobusów MPK kursujących w kierunkach podmiejskich. Dwa lata później otwarto tam punkt kontroli ruchu z pomieszczeniem socjalnym dla kierowców i rewizorów" - podaje Piotr Gil.
Widok z biurowca na plac postojowy
K.Siewierski
Nowa baza MPK w budowie. Tu będzie brama wjazdowa do zajezdni- 1968 rok.
Maszyna do montażu nakrętek koła jezdnego. Dokręcanie koła w autobusie San H-100B
Tadeusz Szlachetka
Kierowca przy autobusie Skoda SM- 11 na myjni
K.Siewierski
Widok z biurowca na budynki warsztatowe.
Kazimierz Musiałek
Mechanicy naprawiają Jelcza PR-110.
Kierowca Roman Pitucha i "Autosany"
Archiwum MPK
"Pierwszy model autobusu marki Jelcz PR 110 pojawił się w Rzeszowie w ostatnich dniach marca 1979 r. Autobus produkowano w jelczańskiej fabryce od 1975 r." - pisze Piotr Gil.
Zbigniew Trojnar
Widok na stanowiska parkingowe autobusów.
Ryszard Ryczko
Wyjazd na linię autobusu Volvo WIIMA B-58
Piotr Gil
Nowo zakupione autobusy Autosan-Solina po przyjeździe do MPK-2008 rok.
"W marcu 1994 r. MPK otrzymało od władz samorządowych miasta nową zajezdnię autobusową, co dało możliwość dalszego rozwoju przedsiębiorstwa. Pozyskany obiekt, po zlikwidowanym przedsiębiorstwie transportowym "Transbud", zlokalizowany na peryferiach miasta przy ul. Lubelskiej, po wyremontowaniu i modernizacji stał się w pełni komfortowy i nowoczesny. Oprócz spełniania podstawowych zadań, czyli obsługi taboru MPK, można było rozpocząć świadczenie usług dla klientów zewnętrznych, co, z ekonomiczno punktu widzenia w czasach gospodarki rynkowej, było bardzo wskazane" - czytamy.
Archiwum MPK
Autobus Jelcz M 181 MB podczas tankowania.
Archiwum MPK
Teren odziedziczonej zajezdni - 1994 rok.
Archiwum MPK
Autobus Jelcz M 181 MB przed wyjazdem na linię.
Archiwum MPK
Hala główna warsztatu po przejęciu zajezdni - 1994 rok.
"11 375 000 zł tyle wynosi cena wywoławcza za teren bazy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Rzeszowie. Pod młotek idzie działka o powierzchni ok. 4,5 ha. - Sprzedaż nie obejmuje biurowca znajdującego się przy Trembeckiego, z którego korzysta teraz Zarząd Transportu Miejskiego. Nie pozbywamy się także stacji paliw - mówi Marek Filip, prezes MPK Rzeszów. Przetarg jest nieograniczony, otwarcie ofert zaplanowane jest na 10 lipca. Rzeszowski przewoźnik liczy, że dzięki pieniądzom zarobionym na sprzedaży gruntu uda mu się spłacić kredyt, który został zaciągnięty na rozbudowę bazy przy ul. Lubelskiej. - Bez tej rozbudowy nie byłoby możliwe zwolnienie terenów przy Trembeckiego i ich sprzedaż - mówi prezes Filip.
Przy Lubelskiej powstały m.in. nowa płyta postojowa dla blisko 50 autobusów, nowa hala obsługi autobusów gazowych, w której znajduje się m.in. sześć stanowisk naprawy autobusów, w tym cztery z kanałami przeglądowymi, blacharnia, przygotowalnia i lakiernia z kanałem dla autobusów, warsztaty naprawcze, myjnie i pomieszczenia biurowe. Powstała także nowa hala obsługi codziennej. Inwestycja pochłonęła ponad 12,5 mln zł" [Artur Gernand].
Historyczna tablica informacyjna w hali Obsługi Codziennej - 2007 rok
To dopiero początek naszej przygody z historią MPK. W najbliższych odcinkach Piotr Gil podzieli się z naszymi czytelnikami m.in. rodzajami autobusów, które jeździły po Rzeszowie, historią przedmiotów (tj. bilety, kasowniki itp.) używanych w autobusach, anegdotami dotyczącymi pasażerów.
Zresztą co tu dużo mówić książka "Historia Komunikacji Miejskiej w Rzeszowie" to skarbnica wiedzy :)
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze