Na początek trochę dawnych dziejów. Historia kolei w Rzeszowie sięga 1858 roku - wtedy oficjalnie otworzona została Kolej Galicyjska Karola Ludwika. Pocztówka powstała wiele lat później, w 1910 roku. W tych latach pociągi były szczytem nowoczesności. Co ciekawe - osiągały prędkość, jaką dopiero teraz, po wielu modernizacjach ponownie udaje się uzyskiwać.
Sam budynek dworca głównego pochodzi z lat 1899-90. Tu na zdjęciu jeszcze z dużą wiatą dla podróżnych, stylowymi latarniami i starymi sygnalizatorami.
materiały z książki pt. Kolej w Rzeszowie. 1858-2008', R. Stankiewicz
W 2008 roku minęło 150 lat, odkąd do Rzeszowa dotarła kolej. Z tej okazji sprowadzono zabytkowy skład wagonów osobowych.
Adam Sapeta
Stylowa głowica oryginalnego słupka podtrzymującego zadaszenie wiaty peronowej. Ciekawe, ilu podróżnych byłoby w stanie zauważyć taki detal?
Magazyny stacji Rzeszów Główny powstały w drugiej połowie XIX wieku. Podczas wojny spaleniu uległa część dachów. Doskonale widać, które, bo nie zostały odbudowane w całości.
Adam Sapeta
Obiekt widoczny na zdjęciu to dawny budynek spedycji towarowej z XX wieku. Obecnie mieści się tu posterunek policji.
Budynek administracyjny powstał w 1895 roku. Obecnie wygląda inaczej, niż wtedy - po II wojnie światowej został gruntownie przebudowany.
Niedaleko dworca znajduje się wieża ciśnień, która pochodzi z początku XX wieku. Stąd sterowano całym systemem wodnym na kolei. Wieża miała dostarczać wodę dla całego węzła kolejowego, do parowozów i budynków stacyjnych.
Obok wieży znajduje się niepozorny, mały domek. Niegdyś służył jako mieszkanie dla pracowników obsługujących wieżę.
Niewiele osób wie, że to w rzeczywistości dwie identyczne kładki połączone ze sobą pod skosem. Obie powstały na początku XX wieku. Pierwsza łączyła plac dworcowy z parowozownią, by umożliwić dostęp do hal ich pracownikom.
Nieco dalej mieściła się druga kładka. Łączyła ulicę Grunwaldzką z dzisiejszym osiedlem 1000-lecia. Obie kładki połączono po wojnie.
Adam Sapeta
Kilka lat temu odmalowano kładkę. Na zdjęciu powyżej widać stan z 2007 i 2015 roku.
Idziemy dalej, na tereny dawnej parowozowni. W 1909 roku wybudowano halę wachlarzową, zwaną 'krakowską'. W ówczesnej prasie nazwano ją 'nową remizą dla lokomotyw' i 'wielką ogrzewalnią'.
materiały z książki pt. 'Kolej w Rzeszowie - lata 1858-2008', R. Stankiewicz
10 maja 1915 roku hala została spalona przez wycofujących się Rosjan.
Tak dziś prezentuje się hala 'krakowska'. Jeszcze do niedawna funkcjonowała jako hala napraw lokomotyw spalinowych i dźwigów kolejowych.
Adam Sapeta
Na zdjęciu - parowóz Ty-911 na obrotnicy hali sprowadzony z okazji 150-lecia rzeszowskiej kolei.
Adam Sapeta
Tak prezentuje się hala 'krakowska' od południowo-zachodniej strony.
Była też druga hala wachlarzowa - tzw. 'lwowska', nieco starsza i mniejsza od hali 'krakowskiej'. W 2000 roku została rozebrana.
Adam Sapeta
Na zdjęciu widzimy teren po rozebranej hali z zachowanym kominem z 1909 roku. Z tyłu - przewiązka między halami i hala warsztatu mechanicznego.
Obiekt widoczny na zdjęciu to hala warsztatu mechanicznego z 1941 roku. Za nią - hala prostokątna.
Adam Sapeta
Widok na halę od strony południowo-zachodniej.
Tak wyglądała hala warsztatowa od środka. Wyglądała, bo urządzenia zostały zdemontowane. Na zdjęciu - sala obrabiarek w hali
Budynek hali prostokątnej powstał w 1909 roku. Naprawiano w niej podwozia lokomotyw.
Tak wygląda wnętrze magazynu olejów i smarów parowozowych w piwnicy hali prostokątnej. Znajdują się tu oryginalne zbiorniki z lat 1908-09 oraz kilka zbiorników zamontowanych w 1941 roku i po 1945 roku.
Adam Sapeta
Na fotografii - zbiorniki olejów smarnych dla lokomotyw parowych.
Budynek, w którym niegdyś mieściła się kuźnia, obecnie nie istnieje. Jego wyposażenie zostało zdeponowane i znajduje się w rękach Adama Sapety.
Zespół zapadni parowozowej to jedyny zachowany w Polsce zabytek techniki tego typu. Urządzenia czynne od 1910 roku, do niedawna jeszcze były w użyciu.
Zapadnie tworzyły ruchome pomosty, na które wjeżdżały parowozy. Na górze widać sterownię.
Adam Sapeta
Tak wygląda wnętrze zapadni parowozowej z wózkami z 1909 roku.
Budynek administracyjny lokomotywowni powstał na początku XX wieku. W 1937 roku został rozbudowany.
Adam Sapeta
Część obiektów jest w stanie rozbiórki. Między innymi budynek piaskowni i budynki socjalne dla pracowników obrządzania parowozów.
Idziemy nieco dalej, w rejony ul. Batorego w Rzeszowie. Znajdują się tu tzw. dawne koszary kolejowe. Obecnie są to budynki biurowe pracowników PKP.
Na samym końcu tego obszaru, tuż nad rzeką Wisłok stoi budynek dawnej stacji pomp i filtrów. Stąd woda trafiała do wieży ciśnień.
Adam Sapeta
Tak jeszcze do niedawna wyglądało wnętrze budynku stacji pomp. Maszyny zostały już zdemontowane.
Adam Sapeta
Na koniec - ciekawostka. Dawna stacja pomp mieściła się po drugiej stronie torów. Został po niej tylko nieczynny zbiornik wodny.
Adam Sapeta
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze