Rzeszowski program transportowy za ponad 330 mln zł [INWESTYCJE]

Program transportowy to największe zadanie z wykorzystaniem pieniędzy unijnych, które udało się zrealizować w Rzeszowie.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

Koszt wszystkich zadań wchodzących w skład programu, które udało się zrealizować w ciągu ostatnich pięciu lat w stolicy Podkarpacia przekroczył 330 mln zł. 85 proc. tej kwoty to dofinansowanie z Unii Europejskiej. Zrealizowano wiele ważnych inwestycji.

W ramach programu transportowego zrealizowano cztery duże inwestycje drogowe. Pierwszą była przebudowa ul. Podkarpackiej.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

Przebudowano 1,7 km tej drogi, wzmacniając ją i poszerzając. Przebudowane zostały trzy skrzyżowania: z ul. Poznańską, Matuszczaka i Wetlińską, zatoki autobusowe, wybudowane chodniki i ścieżki rowerowe po obu stronach drogi. Inwestycja pochłonęła prawie 21 mln zł. Rozpoczęła się jesienią 2011 roku a zakończyła w listopadzie 2012 roku.

Na ul. Lubelską wydano prawie 30 mln zł. Przetarg wygrała portugalska firma Mota-Engil. - Prace rozpoczęły się w kwietniu 2012 roku. Ich zakres był bardzo duży, objął prawie 3-kilometrowy odcinek ul. Lubelskiej - mówi Piotr Magdoń, dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg w Rzeszowie.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

Odcinek ul. Lubelskiej, od skrzyżowania z ul. Borową do granicy miasta i gminy Trzebownisko, został poszerzony - dobudowane zostały tam dodatkowe pasy ruchu. Aby móc zrealizować to zadanie, należało wykonać wiele prac przygotowawczych. Polegały one m. in. na wycince drzew. W sumie wycięto ich aż 540. W ramach tego zadania przebudowano istniejące instalacje podziemne oraz wybudowano nową kanalizację deszczową o łącznej długości ponad 2 kilometrów.

Podbudowa Lubelskiej została wzmocniona, na prawie 3-kilometrowym jej odcinku ułożono nową nawierzchnię. Przebudowane zostały skrzyżowania (m.in. z ul. Borową i Wioślarską), przebudowano istniejące i wybudowano nowe chodniki. - Częścią tego zadania była także przebudowa zatok autobusowych - dodaje dyrektor Magdoń.

Przy Lubelskiej zamontowane zostały nowe latarnie. - Zależało nam, aby wyglądały one trochę inaczej niż na innych rzeszowskich ulicach. Jako że ul. Lubelską jedzie się w kierunku lotniska, oprawy oświetleniowe latarni nawiązują swoim wyglądem do ptaków czy też samolotów - mówi Maciej Chłodnicki, rzecznik prezydenta Rzeszowa. Przy ulicy zamontowane zostały ekrany chroniące przed hałasem. W ramach tego zadania powstały też ścieżki rowerowe. - Ich łączna długość to 6 km - informuje szef Zarządu Dróg.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

W przypadku ścieżek nie obyło się bez wpadek. Rzeszowscy rowerzyści zauważyli, że ścieżki nie zostały najlepiej wykonane. W Zarządzie Dróg zgłosili konieczność wykonania poprawek. Najwięcej zastrzeżeń budziła nierówna asfaltowa nawierzchnia, która była poprawiana.

Ponad 27 mln zł kosztowała przebudowa al. Rejtana. Za te pieniądze m.in. poszerzono drogę, wzmocniono jej podbudowę, wymieniono nawierzchnię, przebudowano chodniki, wybudowano ścieżki rowerowe, przebudowano istniejące zatoki autobusowe oraz dobudowano dwie nowe. Ulica zyskała też nowe oświetlenie.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

Al. Wyzwolenia została zamknięta dla ruchu 26 października 2013 roku. Dokładnie rok po tym wydarzeniu przebudowany węzeł Wyzwolenia i Warszawskiej został oddany do użytku. Uroczystego otwarcia dokonał prezydent RP Bronisław Komorowski.

JERZY CHABA

W czasie trwania przebudowy kierowcy musieli korzystać z objazdów, m.in. z przejazdu pod torami w kierunku ul. Miłocińskiej, czy też z prowizorycznej drogi z płyt, która została ułożona obok budynku Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego.

Przebudowa węzła Wyzwolenia - Warszawska pochłonęło ponad 62 mln zł. - Była to najbardziej skomplikowana z inwestycji drogowych realizowanych w ramach programu transportowego - mówi Marek Ustrobiński, wiceprezydent Rzeszowa. Zakres prac był bardzo duży - objął m.in. budowę nowego wiaduktu w ciągu ul. Warszawskiej. - Stary był zbyt wąski i przez to nie można byłoby poszerzyć do czterech pasów ruchu al. Wyzwolenia. A dobudowa kolejnych pasów na Wyzwolenia była konieczna - mówili rzeszowscy urzędnicy. Ważną częścią tej inwestycji było przykrycie rzeczki Przyrwy.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

- Z tą rzeczką było sporo problemów, ponieważ podmywała ona al. Wyzwolenia. Dzięki temu, że rzeczka na odcinku ok. 500 metrów płynie teraz kanałem, problem podmywania został wyeliminowany - mówi Maciej Chłodnicki, rzecznik prezydenta Rzeszowa.

Przy alei powstały nowe chodniki i ścieżki rowerowe. Nowością są dwa ronda.

Program transportowy to nie tylko przebudowy dróg. To także zakup 80 nowych autobusów, za które miasto i Unia Europejska zapłaciły w sumie ponad 80 mln zł.

Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta

W 2013 roku do Rzeszowa dotarły 42 nowe autobusy. 20 zostało wyprodukowanych w fabryce Autosan w Sanoku, 22 to mercedesy citaro napędzane gazem. Wiosną 2014 do Rzeszowa dotarło ostatnich osiem mercedesów kupionych w ramach programu transportowego.

Najbardziej skomplikowaną częścią tego projektu było wprowadzenie Rzeszowskiego Inteligentnego Systemu Transportowego. Podjęła się tego hiszpańska firma ACISA. Na RIST składała się m. in. przebudowa jedenastu skrzyżowań, montaż na nich pętli indukcyjnych (służą m. in. liczeniu pojazdów), kamer, stworzenie centrum zarządzania ruchem, centrum zarządzania komunikacją publiczną.

Centrum zarządzania ruchem mieści się w budynku przy Targowej 1. Do systemu zostało włączonych 51 skrzyżowań wyposażonych w sygnalizację świetlną. Dzięki urządzeniom zamontowanym na tych skrzyżowaniach, m.in. pętlom indukcyjnym, kamerom, odbywa się analiza natężenia ruchu. - I wraz ze zmianami tych natężeń zmieniamy programy sterujące sygnalizacją świetlną. Przykładowo jeśli mamy na danym kierunku duże ilości pojazdów, a na bocznych kierunkach te natężenia nie są aż tak duże, wówczas zaczynamy wydłużać światło zielone na tym głównym kierunku, przepuszczając więcej pojazdów. Co jest ważne - nie patrzymy przez pryzmat jednego skrzyżowania - podkreśla Andrzej Choma, menedżer RIST i dodaje: - Kiedyś były to skrzyżowania akomodowane, czyli adaptujące się do ruchu. Ale działały na podstawie danych zebranych tylko na jednym skrzyżowaniu. My przez to, że podłączyliśmy wszystkie skrzyżowania do jednego systemu, możemy analizować całą sytuację na drogach. Dzięki temu unikamy spiętrzeń. Możemy skracać, wydłużać czasy przejazdu na niektórych skrzyżowaniach po to, aby w jednym węźle nie powstał problem, który potem rozleje się na całe miasto - tłumaczy menedżer RIST.

Drugie z centrów powstałych w ramach RIST mieści się przy ul. Trembeckiego, w biurowcu zajmowanym przez Zarząd Transportu Miejskiego. Jest to Centrum Zarządzania Komunikacją Publiczną. Docierają do niego informacje z miejskich autobusów. - 80 nowych autobusów zostało one wyposażonych w najnowsze urządzenia: autokomputery, sterowniki, systemy łączności, kasowniki. Podobne wyposażenie otrzymało 70 innych autobusów należących do MPK. Wszystko po to, by móc zbierać jak najwięcej informacji - tłumaczy Łukasz Dziągwa, zastępca dyrektora ZTM.

Te informacje przekazywane z autobusów widoczne są na potężnym ekranie w centrum zarządzania. Widać m.in., które autobusy są w trasie, w którym kierunku jadą, z jaką prędkością, czy kurs odbywa się zgodnie z rozkładem, czy też jest opóźniony i o ile. - Jesteśmy organizatorem komunikacji w Rzeszowie. To my tworzymy rozkłady jazdy, zlecamy pracę przewoźnikowi i to my z niej go rozliczamy. Wcześniej, aby kontrolować pracę MPK, czyli m.in. punktualność, musieliśmy wysyłać pracowników w teren. Mierzyli czas na przystankach, jeździli autobusami. Zdarzało się, że te pomiary nie były dokładne. Teraz mamy do dyspozycji najnowsze technologie - mówi Dziągwa. Pomogą one m.in. w udoskonalaniu rozkładów jazdy, dokładnym sprawdzeniu, które linie są rentowne, które nie. - Autobusy wyposażone są także w systemy liczenia pasażerów, dzięki którym wiemy dokładnie, ilu pasażerów podróżuje daną linią, ile wsiada i wysiada na przystanku - mówią pracownicy zarządu transportu.

Pracownicy centrum mogą na bieżąco reagować - połączyć się z kierowcą autobusu lub wysłać mu informację tekstową dotyczącą tego, że prowadzony przez niego pojazd ma duże opóźnienia lub też jedzie za szybko i wyprzedza rozkład jazdy. - Lub też poinformować o jakimś zdarzeniu drogowym, które będzie miało wpływ na kurs - mówi wiceszef ZTM.

Świetlne tablice informacyjne stanęły do tej pory na 75 rzeszowskich przystankach. - Będzie ich przybywać. Te, które są na przystankach, zostały kupione w ramach dużego programu transportowego. Realizowany jest już także tzw. mały program transportowy. Za 8,6 mln zł na rzeszowskich przystankach zamontowanych zostanie 89 tablic świetlnych oraz dziewięć biletomatów. Jesteśmy już po przetargu, zwyciężyła w nim Asseco Poland. Realizacja zaplanowana jest na koniec tego roku, ale rozmawialiśmy już z firmą i jest szansa, że uda się to zrobić do listopada - mówi Anna Kowalska, dyrektor ZTM.

na tablicach wyświetlane są informacje o tym, kiedy na przystanek podjedzie autobus danej linii. Wprowadzono też udogodnienia dla niewidomych i niedowidzących. - Na rzeszowskich przystankach zamontowane zostały urządzenia głośnomówiące, które informują osoby niewidzące o tym, jakiej linii autobusy w najbliższym czasie przyjadą na ten przystanek, o której dokładnie godzinie się to stanie i w którym kierunku pojadą. Ten komunikat można wyzwolić, wciskając przycisk znajdujący się na przystankach - tłumaczy Andrzej Choma, menedżer Rzeszowskiego Inteligentnego Systemu Transportowego.

PATRYK OGORZAŁEK

Osoba niewidząca może mieć jednak problem ze znalezieniem takiego przycisku. - Znajdują się one na słupie, na którym zamontowane są tablice świetlne z informacjami o odjazdach autobusów. Ale pomyśleliśmy także o sytuacjach, gdy osoba niewidząca nie będzie wiedziała, gdzie znajduje się taki przycisk opisany językiem Braille?a. Takie osoby zostaną wyposażone w specjalne piloty - mówi Anna Kowalska.

Taka osoba, słysząc zbliżający się autobus, wciśnie przycisk w pilocie. Wtedy system zamontowany w pojeździe uruchomi komunikat głosowy. - Usłyszy, jakiej linii to autobus i w którym kierunku jedzie - tłumaczy Kowalska.

- Duża ulga, że udało się zakończyć program transportowy. Ale na tym nie koniec. Przed nami kolejna perspektywa, walczymy o kolejne pieniądze na sprawy związane z transportem. W głowie są różne pomysły, jak jeszcze bardziej usprawnić transport. Wciąż myślimy o budowie w Rzeszowie jednoszynowej nadziemnej, planujemy budowę kolejnych dróg, dzięki którym łatwiej będzie można przejechać przez Rzeszów. Chodzi o budowę domknięcia południowego, czyli od węzła w Kielanówce przez Zwięczycę, Drabiniankę, Białą. Chcemy też kupować kolejne autobusy, myślimy o hybrydowych - mówi Tadeusz Ferenc, prezydent Rzeszowa.