Podczas gdy w wielu polskich miastach ścierają się wizje pomników smoleńskich, lokalizacje i projekty są pieczołowicie wybierane i szeroko komentowane, w Rzeszowie w zaciszu gabinetu, władze województwa podkarpackiego same podjęły decyzję. Jest wybrana lokalizacja, jest gotowy projekt, obyło się bez publicznej dyskusji.
Tak naprawdę mało kto o pomniku wie, bo niewiele osób ma okazję odwiedzać marszałka Władysława Ortyla w jego gabinecie. A tylko w korytarzu prowadzącym do gabinetu marszałka można natknąć się na gotową makietę pomnika w skali 1:8, na sztalugach stoją wizualizacje projektu. Tylko tam można też przeczytać informację, że pomnik stanie przed urzędem jesienią tego roku.
Nie tylko goście marszałka są tym zaskoczeni. - Pierwsze słyszę o pomniku. Nikt tego z radnymi nie konsultował - mówi Maciej Lewicki, radny PO sejmiku z komisji kultury. - Nie wiem czemu odsłonięcie tego pomnika miałoby tak naprawdę służyć, skoro ma nastąpić jesienią. Przecież wtedy nie przypada rocznica katastrofy smoleńskiej - zastanawia się, sugerując, że pomysł na upamiętnienie akurat w tym czasie nie pojawił się przypadkowo. Napis na pomniku głosi: 'W 5 rocznicę katastrofy smoleńskiej mieszkańcy województwa podkarpackiego. Rzeszów 2015' - ta rocznica odbyła się już wiosną, 10 kwietnia, za to jesienią odbędą się wybory parlamentarne.
- Trzeba zostawić pamiątkę po tych ludziach - kwituje Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego.
Inicjatywa budowy pomnika wyszła od marszałka Władysława Ortyla i od Wojciecha Buczaka, wicemarszałka odpowiedzialnego za kulturę, który ma już doświadczenie w stawianiu pomników, bo doprowadził do realizacji innego rzeszowskiego monumentu - poświęconego pamięci płk Łukasza Cieplińskiego i Żołnierzy Wyklętych w 2013 r. Tamten był wybudowany przez Stowarzyszenie Komitet Budowy Pomnika ppłk. Łukasza Cieplińskiego, którym kierował Buczak, za pieniądze ze zbiórki publicznej, oraz dzięki wsparciu sponsorów i samorządów miast i gmin.
Jak poinformował marszałek Ortyl - pomnik smoleński powstanie za pieniądze Urzędu Marszałkowskiego. Szacowany wstępnie koszt to ok. 50 tys. zł.
Zarząd województwa zaproponował zaprojektowanie i wykonanie pomnika Karolowi Badynie, profesorowi krakowskiej ASP, temu samemu artyście, którego projekt wygrał konkurs na pomnik płk Łukasza Cieplińskiego. W swoim dorobku artystycznym posiada wiele realizacji pomnikowych, m.in. w Nowym Jorku w siedzibie ONZ zrealizował pomnik Artura Rubinsteina, na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie pomnik Jana Karskiego, dla ogrodu Botanicznego w Singapurze wykonał pomnik Fryderyka Chopina. Wykonał już także pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej, który został odsłonięty w 2012 r. przed sanktuarium maryjnym w Zakopanem-Olczy (na zdjęciu). Trzymetrowy monument z brązu przedstawia przełamaną lotniczą szachownicę układającą się w krzyż. Poniżej znajdują się nazwiska wszystkich 96 ofiar katastrofy.
Choć władze województwa podkarpackiego myślały raczej o nowatorskiej formie instalacji, to ostatecznie przyjęły do realizacji również tradycyjny monument z brązu, przedstawiający złamane w połowie skrzydło samolotu, z namalowaną biało-czerwoną szachownicą lotniczą. Na górnej części skrzydła jest napis: 'Pamięci 96 ofiar katastrofy smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r., w tym 9 osób szczególnie zasłużonych dla Podkarpacia. Lech Kaczyński, prezydent RP, Maria Kaczyńska, 9 lutego 2010 podczas uroczystości 'Przywracanie Pamięci' w Urzędzie Marszałkowskim wręczała krzyże komandorskie mieszkańcom Podkarpacia za ratowanie Żydów od zagłady, Ryszard Kaczorowski, ostatni prezydent RP na uchodźstwie, honorowy obywatel miasta Rzeszowa'.
Na dolnej części skrzydła upamiętniono ofiary katastrofy, które pochodziły z Podkarpacia: 'Grażyna Gęsicka, Minister Rozwoju Regionalnego w rządzie PiS, poseł na Sejm RP z okręgu rzeszowsko-tarnobrzeskiego, Stanisław Zając, wicemarszałek Sejmu RP, pochodził z powiatu jasielskiego, Leszek Deptuła, poseł PSL, marszałek województwa podkarpackiego, pochodził z powiatu mieleckiego, Janina Fetlińska, senator PiS VI i VII kadencji, pochodziła z powiatu jarosławskiego, gen. bryg. Kazimierz Gilarski, dowódca garnizonu Warszawa, pochodził z powiatu jarosławskiego, gen. broni Bronisław Kwiatkowski, dowódca operacyjny sił zbrojnych, pochodził z powiatu kolbuszowskiego'.
Pomnik stanie na wąskim trawniku przy elewacji budynku, na prawo od głównego wejścia do Urzędu Marszałkowskiego. Dokładnie naprzeciwko, po drugiej stronie ulicy, stoi Pomnik Walk Rewolucyjnych, największy i najbardziej znany rzeszowski monument z lat 70.
PATRYK OGORZAŁEK
- Nie chcieliśmy ogłaszać konkursu, ani wywoływać publicznej dyskusji wokół projektu, bo to temat, który dzieli. Zaraz pojawiły by się głosy: czy ma być, czy nie ma być, jak ma wyglądać. Więc poszliśmy na skróty. Mam nadzieję, że przyjmie się w przestrzeni miejskiej - mówi marszałek Ortyl.
- To nie jest kosztowna inwestycja, dlatego nie było potrzeby dyskutowania o tym, zarząd podjął decyzję sam - dodaje wicemarszałek Buczak.
PATRYK OGORZAŁEK
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze