Okno czasu to element, który pojawił się w planach remontu jednej dość niespodziewanie, bo był efektem niezwykłych odkryć, jakich dokonali archeolodzy z Fundacji Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, podczas badania wykopów na starej rzeszowskiej ulicy. To były pierwsze tak duże badania archeologiczne w starej części Rzeszowa.
Pomysł na okno czasu powstał niemal zaraz po tym, jak archeolodzy, podczas badań prowadzonych przy okazji generalnego remontu ulicy, odkryli pod współczesną nawierzchnią kolejne warstwy najstarszych poziomów ulicy. Początkowo planowano umieścić je w pobliżu wieży farnej, gdzie odkryto także pozostałości muru, otaczającego kościół i cmentarz.
Ostatecznie jednak zapadła decyzja, że okno czasu zostanie umieszczone na wysokości kamienicy pod adresem 3 Maja 14, ma wymiary 2 m na 4,5 m i ok. 2 m głębokości i wyposażone jest w wentylację mechaniczną, by drewno nie ulegało zniszczeniu.
Kto zajrzy do środka, będzie mógł ujrzeć pieczołowicie odtworzone i podświetlone kolejne warstwy nawierzchni deptaka, co pozwala wyobrazić sobie, jak w dawnych czasach wyglądała dzisiejsza ulica.
"Okno czasu" wystaje ponad nawierzchnię deptaka na pół metra, to zabieg celowy, bo doświadczenia innych miast pokazały, że podobne komory przykryte szybą, po której można chodzić, szybko niszczyły się, szyby matowiały i stawały się nieprzezroczyste. W Rzeszowie zdecydowano więc podnieść nieco komorę ponad poziom chodnika, tak, by utrudnić chodzenie po niej. Przypomina trochę gablotę muzealną.
Najstarszy poziom dawnej ulicy Pańskiej (dzisiejszej 3 Maja) to droga gruntowa, umocniona faszyną. To po prostu splecione cienkie gałęzie, które znaleziono w najgłębszej warstwie podbudowy drogi.
Wyżej znajduje się kilka poziomów nawierzchni zbudowanej z drewnianych belek i dranic. Kiedy warstwa belek niszczała, przykrywano ją warstwą nowych belek. Wśród znalezisk, które archeolodzy wykopali na starej rzeszowskiej ulicy są m.in.: moneta z ok. 1650 r., podkówki butów, gubione przez przechodniów, sakiewka - niestety pusta.
Stare, oryginalne belki, które odkopano, wymagają szczególnego traktowania. Drewno zachowało się w dobrym stanie dzięki szczególnym, beztlenowym warunkom i określonej wilgotności, ale po wydobyciu z ziemi jest narażone na bardzo szybką destrukcję. Dlatego oryginalne belki zostały wydobyte, starannie zabezpieczone i złożone w składnicy archeologów. Teraz próbki drewna będą szczegółowo badane. Datowanie tych drewnianych moszczeń może potrwać nawet kilka miesięcy.
Eksponowanie drewna pochodzącego z wykopalisk archeologicznych pod szybą na deptaku wymagałoby specjalistycznego zakonserwowania belek i zachowania bardzo ścisłych warunków, aby nie ulegały niszczeniu, dlatego na razie w rekontrukcji zostało użyte nowe drewno. Belki zostały jednak postarzone i ułożone dokładnie tak, jak te oryginalne, by jak najpełniej odwzorowywało układ drogi. - Wstawiono jednak również kilka oryginalnych belek jako świadków tamtych czasów - zdradza Edyta Dawidziak, miejski konserwator zabytków. Życzeniem prezydenta Tadeusza Ferenca jest aby w przyszłości, po konserwacji starego drewna, wszystkie belki w oknie czasu wymienić na te oryginalne.
Na samym wierzchu widać piękną granitową, ogromną kostkę o wymiarach ok. 25 na 20 cm, którą odkryto pod warstwą kostki brukowej w lat 90. XX w.
Okno czasu nie jest jeszcze ukończone. Wciąż trwają prace wykończeniowe przy jego budowie. Na pewno będzie gotowe przed zakończeniem remontu całej ulicy - do 30 czerwca. Prezydent Ferenc planuje na otwarcie deptaka po remoncie specjalną uroczystość.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze