Zaintrygowany magią okolicy reżyser Jan Jakub Kolski nakręcił w Niemodlinie w województwie opolskim swój słynny film "Jasminum".
Na miejscu drewnianej kasztelanii około 1313 roku książę Bolko I Niemodliński zbudował zamek, który w latach 1314-1382 był rezydencją książąt niemodlińskich. W 1428 roku został zniszczony podczas wojen husyckich, a następnie doszczętnie spalony w pożarze w 1552 roku. Jego pozostałości przejął w zastaw hrabia von Logau, a następnie odsprzedał go wraz z całym miastem Kasparowi von Pückler, który rozpoczął odbudowę zamku w 1581 roku, trwającą do 1591 roku. Zamek w Niemodlinie był dwukrotnie przebudowywany na rezydencję renesansową w latach 1575 i 1589-1592. Na początku XVII wieku, kiedy przeszedł w ręce rodu von Promnitz, doczekał się kolejnych prac i przybrał formę typowej renesansowej czteroskrzydłowej rezydencji.
mat. prasowe
Następna przebudowa, tym razem w stylu barokowym (do dziś zachowało się wiele elementów dekoracji jak stiuki, renesansowy kominek, ornamenty kolebkowego sklepienia), miała miejsce w XVIII wieku, kiedy właścicielem zamku został hrabia Jan II Nepomuk von Praschma. Jego rodzina władała zamkiem aż do 1945 roku i do końca wojny w nim mieszkała.
W 1990 kupił go prywatny inwestor, który częściowo wyremontował zamek. W 2015 roku wrócił w posiadanie polskich właścicieli (odkupiono go od Włochów), którzy w lipcu udostępnili zamek zwiedzającym.
Radzyński Pałac Potockich należy do wąskiego grona dziesięciu najwspanialszych rezydencji rokokowych w Europie. Obecny kształt pałac zawdzięcza Eustachemu Potockiemu - generałowi artylerii litewskiej, marszałkowi Trybunału Koronnego, który chciał w Radzyniu stworzyć gniazdo rodowe i nadać swej siedzibie odpowiednią rangę. Do realizacji tego przedsięwzięcia (1750-59) zaangażował najwybitniejszych mistrzów epoki: Jakuba Fontanę, Jana Chryzostoma Redlera i Michała Dollingera.
Zespół pałacowo-parkowy reprezentuje francuski typ entre cour et jardin (między dziedzińcem a ogrodem). Bryła pałacu składa się z korpusu głównego oraz dwóch obejmujących dziedziniec od wschodu i od zachodu skrzydeł ze strzelistymi bramami. Od południa dziedziniec jest zamknięty murem oporowym z bramą wjazdową.
Pałac w Radzyniu Podlaskim / Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Gazeta
Niestety, wspaniałe wnętrza wraz z bogatym wyposażeniem spłonęły w lipcu 1944. Szczęśliwie zachowała się niemal w komplecie kolekcja rzeźb Redlera zdobiących pałac oraz usytuowaną w parku oranżerię. Stanowią one najcenniejszy element założenia pałacowo-parkowego, oryginały prezentowana są na wolnym powietrzu. Należąca do zespołu pałacowo-parkowego oranżeria jest również niezwykle cennym obiektem, jej architektura stanowi arcydzieło klasy europejskiej - urzeka pięknem i harmonią. Zdobi ją pełna dynamizmu grupa rzeźbiarska przedstawiająca Rydwan Apollina, uznawana za najwspanialszą rzeźbę Redlera.
Warto również zwrócić uwagę, że wyjątkową wartość w skali kraju ma także park, ponieważ przetrwały w nim do dziś w oryginalnej, XVIII-wiecznej formie wszystkie elementy barokowe (kompozycja, osie widokowe, ukształtowania trenu i układ ścieżek).
Z historią pałacu związanych jest szereg postaci ważnych w dziejach Polski. Właścicielami obiektu byli m.in. Mikołaj Mniszech - ojciec i syn - dworzanie ostatnich Jagiellonów, Stanisław Antoni Szczuka - sekretarz i przyjaciel Jana III Sobieskiego, Eustachy Potocki - generał artylerii litewskiej i marszałek Trybunału Koronnego oraz jego synowie: Ignacy i Stanisław Kostka - posłowie na Sejm Wielki, współtwórcy reform polskiego oświecenia, ponadto książę Adam Jerzy Czartoryski - na Wielkiej Emigracji założyciel i przywódca stronnictwa politycznego Hotel Lambert.
W 2015 roku radzyński Pałac Potockich zdecydowanie zwyciężył w plebiscycie National Georaphic Traveler na "7 Nowych cudów Polski", zdobywając 30 proc. z 63 tys. głosów oddanych na 16 nominowanych miejsc z całego kraju.
W zespole wzgórza katedralnego nie ma typowego zamku, lecz z uwagi na walory obronne można je zaliczyć do kategorii wzgórz zamkowych. Budowle obronne zaczęto wznosić na początku XIV wieku, na miejscu starej osady pruskiej.
Najstarszą budowlą wzgórza jest Bazylika Katedralna, budowana w latach 1329-1388. Jest to jedna z największych i najwspanialszych gotyckich świątyń tej części Europy. Założenie na planie nieregularnego prostokąta zajęło szczyt wzgórza górującego nad Zalewem Wiślanym.
Frombork - Wzgórze Katedralne / Fot. Marek Grygiel / AG
Mury obronne wysokości 10 metrów wznoszono etapami, gęsto wzmacniając je basztami, których łącznie z wieżami było osiem. Poza wieżą Radziejowskiego, która pełniła funkcję dzwonnicy, postawiono drugą wieżę na planie kwadratu, która należała do słynnego astronoma Mikołaja Kopernika.
Innym ważnym obiektem Wzgórza Katedralnego jest dawny pałac biskupów warmińskich. Ta gotycko-barokowa budowla (XIV-XVIII w.), umieszczona w południowo-wschodnim odcinku warowni, spłonęła w 1945 r. W latach 1965-1970 pałac odbudowano na potrzeby muzeum, w którym część zbiorów poświęcono Kopernikowi. W wieży Radziejowskiego można zobaczyć wahadło Foucolta (na zdjęciu poniżej), jest tam również planetarium.
Fot. Tomasz Waszczuk / Agencja G
Zamek był rezydencją magnacką, wybudowaną w Pszczynie na Górnym Śląsku w XI lub XII wieku przez książąt piastowskich. Z inicjatywy Heleny, córki księcia litewskiego Korybuta Dymitra na początku XV wieku powstała murowana gotycka budowla. Od połowy XVI wieku aż przez ponad dwa stulecia była w rękach śląskiego rodu Promnitzów.
Fot. Grzegorz Celejewski / Agenc
W drugiej połowie XVI wieku przebudowali ją w stylu renesansowym, także w latach 30. XVIII wieku przebudowano zamek nadając mu charakter barokowy i pałacowy. W latach 1765-1846 właścicielami zamku byli książęta Anhalt-Cöthen-Pless, którzy wznieśli tu kolejne budowle, a po nich pałac stał się własnością książąt Hochbergów z Książa. Najdłużej tutaj panujący, Hans Heinrich XI dokonał znacznej rozbudowy zamku. Jemu też zawdzięczamy obecny kształt budowli, nawiązujący do architektury francuskiej XVII wieku.
Fot. Michał Łepecki / Agencja Gazeta
Zamek gościł za jego czasów ważne osobistości, łącznie z cesarzem Niemiec. Po I wojnie światowej i odrodzeniu państwa polskiego zamek nadal należał do Hochbergów. Pozytywnie w historii Polski zapisał się ostatni z właścicieli (od 1938 roku), Hans Heinrich XVII, który przyjął obywatelstwo polskie i walczył w polskich siłach zbrojnych na Zachodzie.
Fot. Marta B?aNejowska / AG
Rezydencja szczęśliwie przetrwała II wojnę światową i już w 1946 roku utworzono tu muzeum, które obecnie nosi nazwę Muzeum Zamkowego w Pszczynie. Otwarto Gabinet Miniatur, a w gotyckich piwnicach - Zbrojownię.
Zamek w Łańcucie jest jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych oraz niezwykle interesującej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy otacza stary, malowniczy park w stylu angielskim, w którym wznoszą się liczne pawilony i zabudowania gospodarcze, ściśle niegdyś związane z codziennym życiem łańcuckiej rezydencji.
Obecny Zamek wzniesiony został na polecenie Stanisława Lubomirskiego w latach 1629 - 1642. Była to wówczas nowoczesna rezydencja typu "palazzo in fortezza", składająca się z budynku mieszkalnego z wieżami w narożach otoczonego fortyfikacjami bastionowymi. Przy jej budowie zatrudnieni byli m.in. Maciej Trapola, Krzysztof Mieroszewski, Tylman z Gameren i Giovanni Battista Falconi.
W 2 poł. XVIII w. ówczesna właścicielka Łańcuta Izabella z Czartoryskich Lubomirska przekształciła fortecę w zespół pałacowo - parkowy. W Łańcucie pracowało wówczas wielu wybitnych artystów m.in. Szymon Bogumił Zug, Jan Christian Kamsetzer, Christian Piotr Aigner, Fryderyk Bauman i Vincenzo Brenna.
JERZY CHABA
Najważniejsze zmiany wprowadzono w układzie i wyposażeniu zamku, dostosowując je do potrzeb i podporządkowując aktualnie panującej modzie. Pałac wypełnił się znakomitymi dziełami sztuki. W latach siedemdziesiątych XVIII w. rozpoczęto kształtowanie parku otaczającego Zamek.
Pod koniec XVIII w. Łańcut należał do najwspanialszych rezydencji w Polsce. Kwitło tutaj życie muzyczne i teatralne, bywało wielu znakomitych gości. W 1816 r. po śmierci księżnej Lubomirskiej, cała posiadłość stała się własnością jej wnuka Alfreda I Potockiego, który utworzył tutaj w 1830 r. ordynację. Jego syn Alfred II Józef był ściśle związany z dworem habsburskim. W Łańcucie bywał rzadko, toteż zamek a wraz z nim park popadły w zaniedbanie.
Po śmierci Alfreda II Łańcut przeszedł w ręce Romana Potockiego, który wraz z żoną Elżbietą z Radziwiłłów przywrócił mu dawną świetność.
W latach 1889 - 1911 przeprowadzono w Zamku generalny remont połączony z przebudową. Pracami kierowali: Armand Beauque francuski architekt i Albert Pio włoski rysownik.
Przebudowa objęła wszystkie kondygnacje. Założono m.in. instalację wodociągową i kanalizację oraz zelektryfikowano cały Zamek. Powstała wtedy większość istniejących do dnia dzisiejszego wnętrz. Elewacje przekształcono w stylu neobaroku francuskiego.
Niedawno po trwającym dwa lata remoncie, otwarto dla zwiedzających II piętro zamku.
PATRYK OGORZAŁEK
Prace w parku rozpoczęto w 1890 r. i prowadzono je przez czternaście lat. Został on wówczas dwukrotnie powiększony i otoczony ogrodzeniem. W najbliższym sąsiedztwie Zamku, wzdłuż elewacji wschodniej, założono Ogród Włoski. Od strony południowej Oranżerii urządzono Ogród Różany.
Po tej gruntownej przebudowie i modernizacji, łańcucki zespół pałacowo - parkowy stał się jedną z najbardziej luksusowych rezydencji w Europie kontynentalnej. Często przyjeżdżali tutaj arcyksiążęta Rudolf oraz Franciszek Ferdynand. Bywało tu wielu przedstawicieli znakomitych rodów arystokratycznych oraz znanych dyplomatów.
Kolejnym ordynatem na Łańcucie był od 1915 r. Alfred III Potocki. W latach dwudziestych XX w. przeprowadzono w Zamku modernizację centralnego ogrzewania a w pomieszczeniach podziemi urządzono Łaźnię. Muzeum-Zamek planuje odtworzyć te wnętrza.
ARCH. MUZEUM-ZAMEK W ŁAŃCUCIE
Zamek łańcucki stał się miejscem spotkań towarzyskich. Bywali tu przedstawiciele rodów królewskich, arystokracja polska i zagraniczna oraz politycy. Podejmowano tutaj m.in. króla rumuńskiego Ferdynanda z małżonką oraz Jerzego księcia Kentu z żoną i przyjaciółmi. W 1944 r. Potocki musiał opuścić Łańcut. Osiadł na emigracji w Szwajcarii gdzie zmarł w 1958 r.
Co roku w maju w zamku odbywa się Muzyczny Festiwal w Łańcucie, na którym goszczą gwiazdy światowego formatu.
MUZYCZNY-FESTIWAL
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze