Na środku wielkiego pokoju stoi koga (duży żaglowiec handlowy). - Małe kogi przewoziły ok. 150 ton, duże - nawet do 500 ton towarów. Pływały w okresie od 2 do 15 wieku po Morzu Bałtyckim. Są przypuszczenia, że jeżeli stan Wisły był wysoki to wpływały aż do Torunia, który należał do miast hanzeatyckich. I piernik nie bez powodu tam się narodził - słyszymy od Edyty Kucaby-Łyszczek.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Z południa zwożono dobrej jakości zboże, choć w okolicach Torunia też były dobre ziemie do uprawy. Istniał też handel zamorski, dzięki czemu łatwo było o przyprawy korzenne.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Koba na wystawie podzielona jest na cztery części: pierwsza przedstawia kram średniowieczny, są tu pokazane naczynia znalezione podczas prac archeologicznych z Torunia oraz drewniane formy do piernika pochodzące z 17 i 18 wieku, ponadto naczynia cynowe i przyprawy korzenne.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Na wystawie są pokazane też stare formy dwustronne. Możemy również zobaczyć, jak powstawała forma do piernika. Najpierw tworzono rysunek, na podstawie którego budowano formę drewnianą. Na wystawie możemy zobaczyć każdy etap jej obróbki.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
- Pokazujemy też formy współczesne np. formę w kształcie Zygmunta III Wazy, jego żony i karetę - prezent dla pary młodej. Są też formy z alfabetem oraz herbem Torunia - dodaje.
Na wystawie można też podziwiać panoramę Torunia. Jego nazwa pochodzi od legendy. Kiedy Wisła przepływała obok wieży, wieża chciała się dowiedzieć co Wisła widziała, i ta zaczęła jej opowiadać. Jednak wieża poczuła się zazdrosna i powiedziała "nie opowiadaj mi więcej". Wisła więc zaczęła opływać ją dookoła, na co wieża je powiedziała "przestań bo runę", a Wisła "to ruń". I tak pojawiła się nazwa miasta.
Druga część koby to skład, w którym możemy zobaczyć wszystko co jest potrzebne do wyrobu piernika. Od formy i warsztatu snycerza po worki ze zbożem i przyprawami korzennymi, ramki z plastrami miodu i już formy gotowe, zabytkowe.
Wikipedia - pieprz czarny
Przyprawy korzenne - to wartość tej wystawy, bo pozawala zrozumieć czym są te przyprawy i skąd pochodzą. Można obejrzeć grafiki i rysunki pokazujące, jak wyglądają przyprawy tj. pieprz czarny, goździkowiec korzenny, gałka muszkatołowa, imbir, cynamonowiec, anyż gwiaździsty i kardamon, który staje się coraz bardziej w Polsce popularny. Ma piękny zapach.
Wikipedia - goździkowiec
- Każda z tych przypraw wpłynęła na nazwę ciasta podobnie jak miodownik, czyli ciasto na miodzie. Piernik - od "pierne", czyli z dużą ilością pieprzu. Dawniej wszystkie te przyprawy czy to imbir, czy cynamonowiec nazywane były pieprzem - dodaje pani Edyta.
Był bardzo wartościowym podarkiem - symbolem pomyślności, obfitości i bogactwem miasta hanzeatyckiego, a z drugiej strony był lekarstwem. Najstarszy przepis pochodzi z Compendium medicum auctum, czyli krótkiego zebrania i opisania chorób, ich różności, przyczyn, znaków i sposobów do leczenia.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Piernik jest lekarstwem na żołądek i jelita, ale wynikało to z faktu, że przyprawy korzenne rozgrzewają organizm. Dzisiaj większość osób stosuje nie piernik, ale imbir czy nawet pieprz na leczenie żołądka i przeziębienia.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Na wystawie prezentujemy też formy drewniane współczesne, które wykorzystujemy do warsztatów mamy np. bociana z niemowlęciem w dziobie, czyli symbol dla młodej pary, albo tej która starała się o dziecko, jest też forma kawalera dla panny, która nie mogła znaleźć sobie narzeczonego.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Adam i Ewa czy jeździec na koniu. Piernik mógł też być pozłacany, zachowany jako pamiątka często zabierany w podróż - bo się nie psuł.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Piernik jest jak muzeum zawsze jest taki sam nigdy się nie zmienia.
Na wystawie pokazana została też piekarnia, jest stary piec chlebowy najlepszy do pieczenia pierników.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Piernikarze nie mieli swojego odrębnego cechu należeli do piekarzy ciasta miękkiego.
Sprzedawali swoje wyroby na Starym Rynku w Toruniu
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Piernik jak wszystko co najlepsze w tradycji powstał przez przypadek.
Mikołaj Czan, pierwszy znany piernikarz przez pomyłkę dolał do mąki miodu, przestraszył się, ale wypiekł ciasto pokroił je na dziwne kawałki i okazało się, że cieszą się dużym zainteresowaniem wśród klientów.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
W Europie pierniki wypieka się od 11 wieku, w Toruniu przypuszczalnie już w 13 wieku były pieczone.
Jest też stół piekarza z piekarni i najstarszy przepis. To okazja do poznania starego języka polskiego np. cykada czyli skórka pomarańczowa, kubeby czyli pieprz albo niecka - naczynie.
Jest też marcepan, który niegdyś sprzedawany był jak lekarstwo na płuca.
Marcepan to masa z migdałów, tartych z cukrem i miodem - oblewana czekoladą.
Rodzina państwa Pasierbów to cukiernicy. Pieką pierniki w formie z herbem Łańcuta.
Ostatnie dwa składy w kodze to 19-wieczny sklep ze stara kasą - podobną do tej, która znajduje się w aptece w Rzeszowie przy 3 Maja.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Jest też waga, bo można było już pierniki kupić na wagę.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Piernik stał się wówczas ogólnodostępny i tani wszystko przez tańszy cukier, bo ten z trzciny cukrowej zastąpił buraczany. Ponadto produkcja stała się maszynowa, przemysłowa i wszystko toczyło się znacznie szybciej.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
W tym sklepiku są też karmelki. Na zdj. formy do odciskania karmelków
Dziś takie sklepy nazwalibyśmy Delikatesami dawniej określano je sklepami kolonialnymi. Były w nich sprzedawane herbaty, kawy, osobom dorosłym do piernika korzennego podawano piwo, do słodkiego - wino, dla dzieci były kakao i czekolada.
Ostatnia część wystawy to nawiązanie do najstarszej fabryki w Toruniu Gustava Wessego. Dziś przy ul. Strumykowej 4, gdzie jest starszy oddział fabryki działa Muzeum Toruńskiego Piernika. I fabryki Jana Ruchniewicza też stara fabryka z 1907 r. z Torunia która przetrwała wojnę.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Pokazane są też skrzynie, w których przewożono pierniki z napisem Thorn co oznacza po niemiecku Toruń.
Pierniki Kopernik wytwarzane w Toruniu są żartobliwie określane "Kopiernik".
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
To co jest też ważne w piernikach to opakowania.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Norymberga słynęła ze wspaniałych opakowań, dlatego Toruń też się postarał i podaje pierniki w puszkach czy różnego rodzaju opakowaniach drewnianych.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Na puszkach jest nawiązanie do Kopernika, albo do toruńskiego nieba. Jest piękna puszka z panoramą Torunia, która dodatkowo gra.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Cały czas zmieniają się opakowania, ale nadal takie piękne można sobie kupić.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Wystawa potrwa do 21 stycznia 2016 r., czynna jest od godz. 9 do godz. 14 (budynek b. Kasyna Urzędniczego).
Wstęp: 2 zł - bilet normalny, 1 zł - bilet ulgowy.
Warsztaty: 7 zł - bilet normalny, 6 zł - bilet ulgowy.
Od poniedziałku do piątku tylko umówione grupy mogą wziąć udział w warsztatach. W weekendy warsztaty dla rodzin rozpoczynają się o każdej pełnej godzinie (bez rezerwacji). Bilet: 6 zł ulgowy, 7 zł normalny.
Wystawa zamknięta od 24 do 27 grudnia 2015 roku oraz od 1 do 3 stycznia 2016 r.
Piernik jest jak muzeum. Jak powstaje? Zabierz dziecko na warsztaty [FOTO] - część 1
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze